نشانگرهای شایستگی‏های رهبری مدیران آموزشی؛ یافته ‏های یک مطالعه داده‏ بنیاد

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری مدیریت آموزشی دانشگاه تهران و مدرس دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

2 مدرس دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

چکیده

هدف اصلی پژوهش، ارائه الگوی شایستگی رهبری مدیران مدارس ابتدایی است که با رویکرد داده­بنیاد انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه­ساختار­یافته با 22 نفر از مدیران، معاونان و معلمان مدارس صورت گرفته است که با روش نمونه­گیری نظری انتخاب شدند. در این پژوهش، برای تحلیل مصاحبه­ها از روش تحلیل محتوا و برای تعیین روایی از تطبیق توسط اعضا و بررسی همکار استفاده گردید. برای تعیین پایایی نیز از پایایی بازآزمون و روش توافق درون‌موضوعی استفاده شد. مفهوم­ها و مؤلفه­های شایستگی‌های رهبری (144 مفهوم کلیدی، 29 مقوله اولیه و 5 مقوله ثانویه) از مصاحبه­ها مشخص و در قالب الگوی مفهومی داده بنیاد تدوین شد. بر اساس یافته­های پژوهش، مقوله محوری، شایستگی رهبری مدیران است. مؤلفه­های برآمده از دل مصاحبه­ها به این شرح است: مؤلفه­های برنامه‌ریزی استراتژیک؛ شامل تفکر استراتژیک، آینده­نگاری، هدف‌گذاری؛ مؤلفه­های مدیریت همه­جانبه شامل مدیریت بر رفتار، مدیریت منابع، مدیریت هزینه، مدیریت اقتضایی، ایجاد انگیزه؛ مؤلفه­های دانش­افزایی شامل تخصص علمی، دانش تعلیم و تربیت، دانش مدیریت، دانش ارتباطات، مهارت­های پژوهشی، مهارت­های ارتباطی، ایجاد شبکه­های ارتباطی، شناخت فعالیت­های مدارس، شناخت ارزش­ها، شناخت محیط، شناخت ساختار؛ مؤلفه­های ویژگی­­های فردی شامل اخلاقی، رفتاری، شخصیتی، نگرشی، هوشی و اعتقادی و همچنین مؤلفه­های اعتبار شامل وجهه در بین مدیران مدارس، وجهه اخلاقی، عامل تغییر و تحول خواهی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Indicators of Leadership Competencies of Educational Administrators; Findings of a Grounded Theory Study

نویسندگان [English]

  • Soraya Ghorehjili 1
  • esmael rahimy 2
1 PhD. in educational management from University of Tehran and instructor at Farhangian University, Tehran, Iran
2 Instructor at Farhangian University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The main purpose of this study is to provide a leadership competency model for primary school administrators, which has been done via the Grounded theory approach. Data collection tool was a semi-structured interview with 22 school administrators, deputies and teachers who were selected based on theoretical sampling method. In this study, content analysis method was used to analyze the interviews and to determine the validity of the adaptation by members and peer review. To estimate the reliability of the instrument, the test-retest and the internal consistency methods were used. Concepts and components of leadership competencies (144 key concepts, 29 primary categories and 5 secondary categories) were identified from the interviews and developed in the form of the Grounded theory conceptual model. According to the research findings, the central category is the leadership competence of the administrators. The components that emerge from the heart of the interviews are as follows: The components of strategic planning (strategic thinking, foresight, goal setting); Comprehensive management components (behavior management, resource management, cost management, contingency management, motivation); Knowledge-building components (scientific specialty, education knowledge, management knowledge, communication knowledge, research skills, communication skills, creating communication networks, recognizing school activities, recognizing values, understanding the environment, structure recognition), the components of personal characteristics include (moral, behavioral, personality, attitude, intelligence and belief) as well as the components of credibility include (reputation among school administrators, moral reputation, change agent).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Leadership competencies
  • Grounded theory
  • school administrators