چگونگی افزایش انگیزه در درس مطالعات اجتماعی دانش‌آموزان پایه چهارم با استفاده از آموزش طنزمحور

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

چکیده

یکی از پیش‏نیازهای مهم و اساسی یادگیری، انگیزه تحصیلی است که تأثیر آن بر یادگیری، یکی از امور بدیهی است. اگر دانش‌آموزان نسبت به تحصیل انگیزه بالایی داشته باشد باعث می‌شود به آموزش و توضیحات معلم با دقت توجه ‌کنند، تکالیف درسی خود را با جدیت انجام دهند و به دنبال کسب اطلاعات بیشتر نسبت به موضوعات درسی باشند. یکی از راه‌های افزایش انگیزه تحصیلی در دانش‌آموزان را می‌توان استفاده از آموزش طنزمحور دانست که علاوه بر پرورش تفکر نقادانه، تحلیلی و واگرا، باعث می‌شود توجه دانش‌آموزان را در کلاس درس جلب کند، استرس را کاهش دهد، رابطه‌ای دوستانه بین معلم و دانش‌آموزان بسازد و در آخر، ماندگاری مطالب آموخته‎شده را در دانش‌آموز افزایش دهد. بنابراین هدف پژوهش حاضر، ارزیابی تأثیر آموزش طنزمحور بر انگیزه تحصیلی دانش‌آموزان در درس مطالعات اجتماعی پایه چهارم است. روش پژوهش حاضر اقدام‌پژوهی از نوع مشارکتی در سه بعد تشخیص، اجرا و ارزیابی است که در پی آن، راه‏کارهایی نشان داده شد که می‌توان با استفاده از آموزش طنزمحور انگیزه تحصیلی دانش‌آموزان را افزایش داد. استفاده از داستان‌ها و لطیفه‌های مرتبط با محتوای درسی، استفاده از توانمندی‌های دانش‌آموزان شوخ‌طبع در بیان مطالب طنز مرتبط با محتوای درسی و استفاده از طنز بصری را می‌توان به عنوان نمونه‌های مؤثر استفاده از طنز در آموزش دانست. پیشنهاد می‌شود در دانشگاه فرهنگیان واحدهایی برای آموزش استفاده از این ابزار به دانشجومعلمان ارائه شود تا بتوانند از این ابزار مؤثر در آموزش ابتدایی، به نحو صحیح استفاده کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

How to Increase Motivation in the Social Studies Lesson of Fourth Grade Students through Humorous Teaching

نویسندگان [English]

  • saeed Fallah 1
  • Mohammad Ansaripour 2
  • Abbas Arab 2
1 Ph.D. in Educational Administration, Farhangian University, Tehran, Iran.
2 B.S. Student in Educational Sciences, Farhangian University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

One of the important and fundamental prerequisites for learning is academic motivation, which has an obvious effect on learning. If the students are highly motivated towards studying, it makes them pay attention to the teacher's teaching and explanations, do their homework seriously, and seek more information about the subjects. One of the ways to increase academic motivation in students is the use of humor-based education, which, in addition to fostering critical, analytical and divergent thinking, attracts the attention of students in the classroom, reduces stress, builds a friendly relationship between the teacher and students, and Finally, to increase the durability of the learned material in the student. Therefore, the aim of the current research is to evaluate the effect of humor-based education on students' academic motivation in the fourth grade social studies course. The current research method is participatory action research in the three dimensions of diagnosis, implementation and evaluation, after which strategies were shown that can be used to increase students' academic motivation by using humor-based education. The use of stories, jokes, etc. related to the lesson content, the use of humorous students' abilities to express humorous content related to the lesson content, and the use of visual humor can be considered as effective examples of the use of humor in education. It is suggested that in Farhangian University units for the necessary training to use this tool be provided to student teachers so that they can use this effective tool in primary education correctly.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Academic motivation
  • Action research
  • Elementary school
  • Humor-based education
  • Social studies

مراجع

افشارکهن، زهرا. (1401). طنز آموزشی: ظرفیت مغفول در ارتقای کیفیت آموزش. تعلیم و تربیت،1(38)، 88-69.
افشارکهن، زهرا؛ ضیایی‌مهر، علی. (1395). بررسی تأثیر و تأثرات طنز بر تعاملات میان فردی در فرهنگ اجتماعی. چهاردهمین همایش سالانه انجمن مطالعات برنامه درسی ایران «فرهنگ و برنامه درسی»، همدان.
افشارکهن، زهرا؛ ملکی، حسن؛ مهرمحمدی، محمود؛ مهاجر، یحیی؛ ضیایی‌مهر، علی. (1395). ریاضیات: عبور از طنز به خلاقیت. نظریه و عمل در برنامه درسی، 8(4)، 50-27.
امینی، مجید؛ ستاری، صدرالدین؛ راستگو، اعظم. (1400). طراحی و اعتباریابی الگوی امکان‌سنجی آموزش طنزمحور در مدارس ابتدایی. رهبری و مدیریت آموزشی، 4(15)، 238-217.
بحرانی، محمود. (1388). بررسی روایی و پایایی مقیاس انگیزش تحصیلی هارتر. مطالعات روان‌شناختی، 1(5)، 72-51.
برگر، آرتور آسا (1397). درآمدی به طنزپژوهی: طنز از دیدگاه روان‌شناسی، مطالعات فرهنگی، انسان‌‎شناسی، نشانه‌شناسی و کاربردهای آن. ترجمه محمود فرجامی، باهار مؤمنی، رامبد رایگان، صادق یوسفی، بهرنگ رادمنش، تهران: انتشارات تیسا.
تقی‌پور ظهیر، علی. (1385). مبانی و اصول آموزش و پرورش. تهران: آگاه.
دریکوند، محمد. (1400). پیامدهای طنز در آموزش : مروری بر پیامدهای مثبت، منفی و چالش‌های آن در کلاس. آموزش‌پژوهی، 27(7)، 64-50.
دوستی ایرانی، مهری؛ عبدلی، سامره؛ پرویزی، سرور؛ سیدفاطمی، نعیمه؛ امینی، مسعود. (1390). چتری به نام اقدام‌پژوهی. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی/ویژه نامه توسعه آموزش و ارتقای سلامت، 11(9)، 1230-1223.
رستمی‌نژاد، محمدعلی؛ عجم، علی‌اکبر؛ ضابط، حسن. (1397). اثربخشی محتوای الکترونیکی طنزمحور بر یادگیری و یادداری ریاضی دانش‌آموزان پنجم ابتدایی. فناوری آموزش، 1(14)، 83-75.
رستمی‌نژاد، محمدعلی؛ عجم، علی‌اکبر؛ ضابط، حسن. (1398). بررسی تأثیر تدریس مبتنی بر محتوای الکترونیکی طنزمحور بر انگیزش و اضطراب ریاضی دانش‌آموزان پنجم ابتدایی. تدریس‌پژوهی، 2(7)، 88-70.
رستمی‌نژاد، محمدعلی؛ محمدی مقدم، سمیه؛ محمدی، ریحانه. (1394). کنکاشی در نقش طنز در افزایش اثربخشی آموزش ابتدایی: چرایی و چگونگی. همایش ملی آموزش ابتدایی، 1، 579-566.
سادات، سما؛. بدری گرگری، رحیم. (1397). آموزش شوخ‌طبعی به معلم و تأثیر آن بر فرسودگی تحصیلی در دانش‌آموزان. پژوهش‌نامه روان‌شناسی مثبت، 4(4)، 24-13.
سمیعی درونه، رضا. (1394). اصول و اهداف آموزش و پرورش ابتدایی. دومین کنفرانس ملی روا‌ن‌شناسی و علوم تربیتی، 726-718.
سیف، علی‌اکبر. (1399). روان‌شناسی پرورشی نوین. تهران: دوران.
شریفی علون‌آبادی، محسن؛ صالحی، کیوان؛ باقری‌فر، علی‌اکبر؛ مقدم‌زاده، علی. (1395). تحلیل پدیدارشناسانه عوامل مؤثر در افت انگیزه تحصیلی در دانش‌آموزان مدارس متوسطه. پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی، 7(3)، 254-235.
شعبانی، حسن. (1390). مهارت‌های آموزشی و پرورشی. جلد اول، تهران: سمت.
شفیعی، صابر؛ کرمی، مسعود. (1399). بررسی انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان. پژوهش‌های معاصر در علوم و تحقیقات، 12، 24-15.
صادقی، درنا؛ خدارحمی، سمیه؛ مؤمنی، حسن. (1398). بی‌انگیزگی تحصیلی دانش‌آموزان پسر دوره اول متوسطه اول نواحی روستایی: یک مطالعه داده‌بنیاد. نوآوری‌های آموزشی، 71(18)، 148-127.
ضیایی‌مهر، علی. (1393). کاربرد طنز آموزشی در فرایند یاددهی- یادگیری: تسهیلات ویژه برای یادگیرندگان زبان دوم. فصلنامه تعلیم و تربیت، 30(4)، 59-31.
عبدالملکی، صابر؛ ملکی، حسن؛ فرجادمند، لیلا. (1398). مؤلفه‌های اثرگذار بر تدریس اثربخش معلمان (مطالعه مورد: معلمان پایه پنجم دوره ابتدایی شهر تهران). پژوهش‌های آموزش و یادگیری، 1(16)، 135-123.
کابلی، مریم. (1400). کنکاشی بر پیامدهای شوخ‌طبعی در بافت یادگیری. نخبگان علوم و مهندسی، 3(6)، 10-1.
لطفی عظیمی، افسانه؛ ابراهیمی‌قوام، صغری. (1393). سبک‌های انگیزش و پیشرفت تحصیلی: نقش واسطه‌ای خودپنداشت تحصیلی. روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 43(11)، 257-247.
واحدی، شهرام؛ فرجیان، فاطمه؛ حاتمی، جواد. (1396). تحلیل نیمرخ انگیزشی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان در درس ریاضی بر اساس دیدگاه خودتعیین‌گری. روان‌شناسی تربیتی، 45(13)، 119-97.
هاشمیان، سیداحد؛ آصفی، احمدعلی؛ شجاعی، وحید. (1392). تبیین مدل عوامل انگیزشی و بی‌انگیزگی شرکت دانش‌آموزان پایه ششم دبستآن‌های دولتی شهرستان جویبار در طرح ملی دو و میدانی. همایش ملی دستاوردهای نوین علمی در تربیت بدنی و علوم ورزشی، 80-79.
Banas, J. A., Dunbar, N. Rodriguez, D., & Shr-Jie, L. (2011). A review of humor in educational settings: Four decades of research. Communication Education, 60(1), 115-144.
Baysac, P. E. G. (2017). Laughter in class: Humorous memes in 21st century learning. Social Sciences (COES&RJ-JSS), 6(2), 267-281.
Chowdhury, F. (2022). Can laughter lead to learning?: humor as a pedagogical tool. International Journal of Higher Education, 11(1), 175-186.
Fasihzadeh, S. (2020). The effect of reading humorous texts on iranian EFL Learners’ collocations learning. Foreign Language Teaching and Translation Studies, 5(3), 67-92.
Goodboy, A. K., Melanie, B. B., San, B., & Darrin, J. G. (2015). The role of instructor humor and students’ educational orientations in student learning, extra effort, participation, and out-of-class communication. Communication Quarterly, 63(1), 44–61.
Huss, J., & Eastep, Sh. (2016). The attitudes of university faculty toward humor as a pedagogical tool: can we take a joke?. Inquiry & Action in Education, 8(1), 39-65.
Jeder, D. (2015). Implications of using humor in the classroom. Procedia – Social and Behavioral Sciences, 180, 828 – 833.
Kavandi, E., & Kavandi, R. (2016). The effect of using humor on high school students’ grammar performance and motivation. Theory and Practice in Language Studies, 6(7), 1466-1475.
Lujan, H. L., & DiCarlo, S. E. (2016). Humor promotes learning. Adv Physiol Educ, 40(4), 433-434.
Nor Azizah, A., Suriani, M., Khairul, A. H., Norhayati, A., Farah, N., & Ahmad, P. (2018). The use of teacher's joke increases students’ involvement inside classroom. The Social Sciences and Humanities Invention, 5(10), 5039-5046.
Poirier, T. I., & Wilhelm, M. (2014). Use of humor to enhance learning: Bull’seye or off the mark. American Journal of Pharmaceutical Education, 78(2), 27.
Ravichand, M. (2013). Humor – An aid to learning and instruction. Humanities and Social Science, 11(1), 18-21.
Saude, Ch. J. (2018). Application of the General Theory of Verbal Humor to texts in The Onion. Master Thesis, Department of Literature, Area Studies and European Languages University of Oslo.
Savage, B. M., Lujan, H. L., Thipparthi, R. R., & DiCarlo, S. E. (2017). Humor, laughter, learning, and health! A brief review. Adv Physiol Educ, 3(41), 341–347.
Wanzer, M. B., & Frymier, A. B. (1999). The relationship between student perceptions of instructor humor and student’s reports of learning. Communication Education, 48(1), 48-62.
Wanzer, M. B., Frymier, A. B., Wojtaszczyk, A. M., & Smith, T. (2006). Appropriate and inappropriate uses of humor by teachers. Communication Education, 55(2), 178-196.
Yusob, K. F., Nikman, Kh.و & Jelani, A. N. (2018). Lecturers’ perceptions of the benefits of using humour in classroom. LSP International Journal, 5(1), 49-58.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار