دلالت‏های نظریه پیچیدگی برای برنامه درسی

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه آموزش علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

2 استاد، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده

هدف مقاله، تبیین دلالت‏های نظریه پیچیدگی در برنامه درسی است. نظریه پیچیدگی با تکیه بر مبانی فیزیک کوانتومی بیان می‏کند که در یک سیستم پیچیده نمی‏توان چیزی را از قبل پیش‏بینی کرد. در این پژوهش، به منظور استخراج دلالت‎های نظریه پیچیدگی برای برنامه درسی از روش سندکاوی و تحلیل محتوای مقوله‏ای استفاده شد. 45 منبع مرتبط با موضوع، به عنوان نمونه پژوهش بر اساس نمونه‏گیری هدفمند انتخاب شدند. ابتدا با توجه به سؤالات پژوهش، منابع مرتبط، مطالعه شده و متون، استخراج شدند؛ سپس یافته‏ها کدگذاری، طبقه‏بندی و تحلیل و تفسیر شدند. یافته‏های پژوهش، ویژگی‏های نظریه پیچیدگی، کاربردهای نظریه پیچیدگی در تعلیم و تربیت و برنامه درسی، ویژگی‏های برنامه درسی پیچیده، و رویکرد برنامه درسی متناسب با نظریه پیچیدگی را تبیین کرد و نشان داد نظریه پیچیدگی دارای ویژگی‏هایی مانند بازخورد مثبت، سازگاری و انطباق، آشفتگی، خود‏تحلیلی، ارتباط، خودسازماندهی، اثر پروانه‏ای، خود‏تعادلی، جاذبه‏های نا‏آشنا، و غیرخطی‌بودن است. بر اساس نظریه پیچیدگی، آن نوع برنامه درسی می‏تواند فرد را برای مواجه‌شدن با تغییر و تحول و زندگی در دنیای پیچیده آماده کند که خودش هم پیچیده باشد؛ برنامه درسی بر اساس سیستم‏های انطباقی پیچیده، بر اصولی چون روییدنی‌بودن، خود‏سازماندهی، بازخورد، تعامل، روابط دوسویه و چندسویه، همیاری، ارتباط، و نظم بدون کنترل، تأکید دارد. برنامه درسی روییدنی می‏تواند به خلق سازمان‏های یادگیرنده کمک کند. با خلق سازمان‏های یادگیرنده، یادگیرندگان، این توانایی را کسب می‏کنند که در برابر تغییر، پیچیدگی و عدم اطمینان، واکنش مناسبی از خود نشان داده و خود را مدیریت کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Implications of Complexity Theory for Curriculum

نویسندگان [English]

  • Zohreh Karami 1
  • Mohammadreza Yousefzadeh 2
1 Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Farhangian University, Tehran, Iran
2 Professor, Department of Educational Sciences, Faculty of Humanities, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran
چکیده [English]

The main purpose of this paper was to explain the implications of complexity theory for curriculum. Complexity theory based on the basics of quantum physics, states that complex systems can not be predicted anything before. In this study, the methodology of document mining and categorical content analysis was used to extract the implications of complexity theory for the curriculum. 45 related sources were selected as the research sample based on purposive sampling. First, according to the research questions, related sources were studied and texts were extracted. The findings were then coded, classified, analyzed, and interpreted. The research findings explained the characteristics of complexity theory, the applications of complexity theory in education and curriculum, the characteristics of complex curriculum, and the curriculum approach appropriate to complexity theory. The findings explained complexity theory has features such as positive feedback, adaptability, and adaption, chaos, self-analytical, communication, self-organization, the butterfly effect, self-balancing, unfamiliar attractions, and non-linearity. Based on the complexity theory, only the type of Curriculum can prepare a person to deal with change and evolution and live in a complex world that itself is complex; a curriculum based on complex adaptive systems, are emphasizes the principles such as emergent, self-organization, feedback, interaction, interactive and multi-directional relationships, collaboration, communication, and order without control. An emergent curriculum can help to create learner organizations. Through creating learner organizations, learners gain the ability to show appropriate reactions against change, complexity, and uncertainty, and to be able to manage theirs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Complex systems
  • Complexity theory
  • Curriculum
  • Implications

مراجع

اکوانی، سیدحمدالله؛ موسوی‏نژاد، سیدولی. (1392). نظریه آشوب، مدلی برای تحلیل فضای سیاسی ایران. پژوهشنامه علوم سیاسی، 8 (2)، 225-183.
الوانی، مهدی. (1387). بازتاب جلوه‏های نظریه بی‏نظمی در مدیریت. مطالعات مدیریت، 36، 53-38.
دانایی‌فرد، حسن. (1385). کنکاشی در مبانی فلسفی نظریه پیچیدگی: آیا علم پیچیدگی صبغه پست‌مدرنیست دارد؟ مدرس علوم انسانی، ویژه‌نامه مدیریت، 210-171.
روزنا، جیمز. (1384). آشوب در سیاست جهان. ترجمه علیرضا طیب، تهران: نشر روزنه.
فتحی واجارگاه، کورش؛ عارفی، محبوبه؛ ترقی‏جاه، علی. (1388). مطالعه چگونگی شکل گیری برنامه درسی برآمدنی با الهام از رویکرد رجیو امیلیا برای کودکان 6 تا 8 سال. مطالعات تربیتی و روان‌شناسی، 10(3)، 64-41.
هادی‏زاده مقدم، اکرم؛ نکویی‏زاده، مریم؛ میرزاده، لیلا. (1389). نقش نظریه پیچیدگی در تحول سازمان‏ها. تدبیر، 216، 35-30.
Bak, P. & Chen, K. (1991). Self-organized criticality, Scientific American, 264, 46–53.
Buell, M., & Sutton, T. (2008). Weaving a web with children at the center: A new approach toemergentcurriculum planning for young preschoolers. Young Children, 63(4), 100- 105.
Byrne, D. (1999). Complexitytheory and the social sciences. London and New York.
Cilliers, P. (1998). Complexity and postmodernism: Understanding complex systems. London: Routledge.
Cilliers, P. (2000). What can we learn from a theory of complexity?. Emergence, 2(1), 23-33.
Dalmedico, D .A. (2004). Chaos, disorder, and mixing: A new fin-de-siècle image of science? In: M. Norton (ed.) Growing Explanations: Historical perspectives on recent science (London, Duke University Press) pp. 67–94.
Davis, B., & Sumara, D. (2006).Complexity and education: Inquiries into learning, teaching, and research. Mahwah, NJ: Erlbaum.
Davis, B., &Sumara, D. (2005). Complexity science and educational action research: Towarda pragmatics of transformation. Educational Action Research, 13, 453–464.
Davis, B., Sumara, D., & D’Amour, L. (2012). Understanding school districts as learning systems: Some lessons from three cases of complex transformation. Educational Change, 13(3), 373-399.
Deborah, P. B. (2005). Complexity, Chaos, and Nonlinear Dynamics: A New Perspective on Career Development Theory. The Career Development Quarterly, March, 53, 194-207.
Doll, W. (1993). A Postmodern perspective on curriculum. New York: Teachers College Press.
Fabricatore, C., & López, X. M. (2013). Complexity-based learning and teaching: a case study in higher education. Innovations in Education and Teaching International. 1-13.
Frei, R. (2011). A complex systems approach to education in Switzerland. In Lenaerts, M. Giacobini, H.Bersini, P. Bourgine, M. Dorigo, & R. Doursat (Eds.), Advancesin artificial life,.
Fullan, (1989). Managing Curriculum Change, in: Preedy. M (ed.), Approaches to Curriculum Management (Milton Keynes, Open University Press, 144–149.
Gleick, J. (1987). Chaos: Making a new science. New York: Penguin Books.
Heinrich, S., & Kupers, R. (2019). Complexity as a big idea for secondary education: Evaluating a complex systems curriculum. Systems Research and Behavioral Science, 36(1), 100-110.
Helbing, D., & Lämmer, S. (2008). Managing complexity: An introduction. In D. Helbing (Ed.), Managing complexity: Insights, concepts, applications (1–16). Berlin: Springer.
Knight, P. T. (2001). Complexity and curriculum: A process approach to curriculum-making. Teaching in Higher Education, 6(3), 369-381.
Kurtz, C. F., & Snowden, D. J. (2003). The new dynamics of strategy: Sense-making in a complex and complicated world. IBM Systems Journal, 42(3), 462–483.
Lewin, R. (1993). Complexity: Life at the edge of chaos. London: Dent.
Lewin-Benham, A. (2006). One teacher, 20 preschoolers, and a goldfish: Environmental awareness, emergent curriculum, and documentation. Young Children, 61(2), 28-34.
Lorenz, E. (1995). The Essence of Chaos. Seattle: University of Washington Press.
Mason, M. (2008a). What is Complexity Theory and What Are Its Implications for Educational Change? Educational Philosophy and Theory, 40(1), 35-49
Mason, M. (2008b). Complexity theory and the philosophy of education. Educational Philosophy and Theory, 40(1), 4-18.
McElroy, M. W.).2000.( Integrating complexity theory, knowledge management and organizational learning. Knowledge Management, 4)3(, 195-203.
McMillan, E. (2008). Complexity, management and the dynamics of change. London: Routledge.
Morrison, K. (2003). Complexity theory and curriculum reforms in Hong Kong. Pedagogy, Culture and Society, 11(2), 279-302.
Morrison, M. (2008). Educational philosophy and the challenge of complexity theory, Educational Philosophy and Theory, 40(1), 19-34.
Palacios, S. A. (2001). Theorie du chaos et vision politique Birkbeck. University of London.
Patton, M. Q. (2010). Developmental evaluation: Applying complexity concepts to enhance innovation and use. New York: Guilford Press.
Pitri, E. (2006). Teacher research in the socioconstructivist art classroom. Art Education, 29(5), 40-45.
Prigogine, L., & Stengers, I. (1985). Order out of chaos. London: Flamingo.
Seitz, H. J. (2006). The Plan: Building on children’s interests. Young Children, 61(2), 36- 41.
Shelton, C., & Darling, J. )2003.( From theory to practice: Using new science concept to create learning organizations. Learning Organization, 10)6(, 353-360.
Smith, L. B., & Thelen, E. (2003). Development as a dynamic system. Trends in Cognitive Sciences, 7(8), 343-348
Spilka, B., Hood, R.W., Hunsberger, B., & Goursuch, R. (2003). The psychology of religion, 3rd Edition, NY: Guilford.
Sullivan, J. P. (2009). Emergent Learning: The Power of Complex Adaptive Systems in the Classroom. Proceedings of The Complexity and Research in Teacher Education Conference, University of Aberdeen, Available at http://www.abdn.ac.uk/stne/
Waldrop, M. M. (1992). Complexity: The emerging science at the edge of order and chaos. Simon and Schuster.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار