اثربخشی آموزش مهارت مقابله با استرس بر فرسودگی شغلی و پرخاشگری معلمان مقطع متوسطه در اهواز

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه روان‌شناسی صنعتی و سازمانی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 استاد، گروه روان‌شناسی صنعتی و سازمانی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت مقابله با استرس بر فرسودگی شغلی و پرخاشگری معلمان انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع مطالعات مداخله‌ای نیمه تجربی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون با دو گروه آزمایش و کنترل است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی معلمان شاغل در دبیرستان‌های شهر اهواز در سال تحصیلی 1398- 1397 بود که با استفاده از نمونه‌گیری در دسترس تعداد 40 نفر از آنان انتخاب و به دو گروه 20 نفره آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش طی 10 جلسه 90 دقیقه‌ای تحت مداخله آموزش مهارت مقابله با استرس قرار گرفت. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های فرسودگی شغلی (مسلش و جکسون، 1981) و پرخاشگری (باس و پری، 1992) استفاده شد. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیره و با نرم‌افزار SPSS نسخه 24 تجزیه‌وتحلیل شدند. نتایج این مطالعه نشان داد که بین گروه‌های آزمایش و کنترل در تفاضل پیش‌آزمون و پس‌آزمون فرسودگی شغلی و پرخاشگری تفاوت معنی‌داری وجود دارد؛ بنابراین آموزش مهارت مقابله با استرس، فرسودگی شغلی و پرخاشگری را در معلمان کاهش می‌دهد. از این‌رو، به مدیران و مسئولان آموزش‌وپرورش و مدارس پیشنهاد می‌شود که به‌طور مستمر برای معلمان مقاطع مختلف، کارگاه‌های آموزش مهارت مقابله با استرس برگزار کنند و در این کارگاه‌ها از این برنامه برای بهبود سلامت روان معلمان استفاده شود زیرا کاهش فرسودگی شغلی و پرخاشگری و در نتیجه افزایش سلامت روان معلمان می‌تواند روی کیفیت تدریس، نحوه برخورد با دانش‌آموزان و حتی روی افزایش یادگیری دانش‌آموزان تأثیر بگذارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Teaching Coping Skills for Stress on Occupational Burnout and Aggression of High School Teachers in Ahvaz

نویسندگان [English]

  • Sima Parizadeh 1
  • Mohsen Darakeh 1
  • Kiomars Beshlideh 2
1 PhD. Candidate, Department of Industrial & organizational Psychology, Faculty of Educational Science and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
2 Professor, Department of Industrial & organizational Psychology, Faculty of Educational Science and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the relationship between teacher collective efficiency, school atmosphere, teachers’ scientific optimism and students' academic success with the mediating role of school effectiveness in girls high schools in districts one and two of Urmia. Concerning its objectives, this is an applied study and concerning its data collection procedure, this is a descriptive-correlational study. The statistical population was all the teachers of girls high schools in districts one and two of Urmia (N=800). Using Morgan table, 260 teachers were selected by relative class sampling method. Data were collected through five questionnaires: school climate, scientific optimism, teacher collective efficiency, school effectiveness and students' academic achievement. The reliability coefficients of the questionnaires, using Cronbach's alpha, were 0.93, 0.94, 0.74, 0.86 and 0.82, respectively. Pearson correlation coefficient and structural equation modeling were used to analyze the data. The results showed there is a significant relationship between school atmosphere, scientific optimism and teachers' collective efficiency with school effectiveness. There is also significant relationship between school effectiveness and students' academic success. The effectiveness of the school plays a mediating role in the relationship between scientific optimism, collective efficiency of teachers and the school atmosphere in students' academic success.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Teacher Collective Performance
  • School Atmosphere
  • Scientific Optimism
  • Academic Success
  • School Effectiveness