اثربخشی درمان کوتاه مدت راه‏ حل‏ محور بر توانایی حل مسئله و روابط بین فردی دانش‌آموزان

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روانشناسی عمومی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه آزاد، تبریز، ایران

2 دانشجوی دکتری برنامه ‏ریزی درسی، دانشگاه بوعلی‏ سینا، همدان، ایران

3 استادیار پژوهشی، پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی ناجا، تهران، ایران

4 کارشناس ارشد مطالعات برنامه درسی، دانشگاه بوعلی‏ سینا، همدان

چکیده

این پژوهش با هدف شناسایی تأثیر درمان کوتاه­ مدت راه ‏حل‎ محور بر توانایی حل ‏مسئله و روابط بین ­فردی دانش ‏آموزان دختر انجام شد. روش این پژوهش، نیمه ­آزمایشی با طرح پیش ‏آزمون- پس ­آزمون با گروه کنترل انجام گرفته است. جامعۀ آماری پژوهش شامل دانش ‏آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر تبریز بودند که به صورت تصادفی خوشه ­ای، از بین نواحی آموزش و پرورش، ناحیه 3 آموزش و پرورش شهر تبریز انتخاب شد. از ناحیه مزبور نیز یک مدرسه انتخاب و از بین آنان تعداد 30 دانش­ آموز دختر به روش نمونه ­گیری در دسترس برگزیده شدند، آن گاه به­ صورت تصادفی در دو گروه گواه (15) و آزمایش(15) قرار داده شدند. درمان راه‏ حل‏ محور کوتاه­ مدت در قالب هفت جلسه آموزشی برای گروه آزمایش اجرا شد و پس از اتمام جلسات آموزشی، هر دو گروه مجدداً نسبت به پیش ‎آزمون در پس ‏آزمون حل ‎مسئله و روابط بین‏ فردی شرکت کردند. در ادامه برای گردآوری داده ­های مورد نیاز از پرسشنامه حل­ مسئله کسیدی و لانگ (1996) و پرسشنامه روابط بین ­فردی سیگل، اسمیت و ماسکا­ (2001) استفاده شد که برای تعیین روایی آنها از روایی محتوایی و برای به ­دست آوردن پایایی نیز از ضریب آلفای کرونباخ بهره گرفته شد که مقدار آن در پرسشنامه ­های مذکور به ترتیب 0/92 و 0/89 محاسبه گردید. نتایج حاصل از تحلیل کواریانس چند متغیری نشان داد: درمان راه ‏حل‏ محور کوتاه­ مدت بر حل‎ مسئله و ابعاد آن و روابط بین­ فردی دانش ­آموزان مؤثر است. بنایراین می­ توان در جهت بهبود روابط بین ‎فردی و توسعه مهارت­ های حل ‌مسئله از رویکرد راه ­حل­ محور کوتاه ­مدت بهره جست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Short-Term Solution-Based Therapy on Problem Solving Ability and Interpersonal Relationships among Students

نویسندگان [English]

  • Maral Ebrahimi 1
  • Saeid Sharifirahnmo 2
  • Ayatollah fathi 3
  • Majid Sharifirahnmo 4
1 M. A. in General Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
2 Ph.D. Candidate of Curriculum Development, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran
3 Research Assistant Professor, Research Institute of Disciplinary Sciences and Social Studies of NAJA, Tehran, Iran
4 M. A. in Curriculum Development, Bu-Ali Sina University, Hameda, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study was to identify the effect of short-term solution-based therapy on problem solving ability and interpersonal relationships in secondary school girl students. The method of this study was quasi-experimental with pretest-posttest design with control group. The statistical population of the study consisted of female secondary high school students in Tabriz. 30 female students from District 3 of Tabriz Education office were selected based on convenience sampling and were randomly divided into two groups of control (N=15) and experimental (N=15). The short-term solution-based therapy was administered to the experimental group in seven training sessions. After completing the training, both groups resumed post-test problem solving and interpersonal relationships. In addition, Cassidy and Long (1996) and Siegel, Smith, and Maska (2001) Interpersonal Relationship Questionnaires were used to collect the required data. Reliability of the questionnaires were checked through Cronbach's alpha coefficient which were 0.92 and 0.89 respectively. Content validity of the questionnaires were examined as well. Multivariate analysis of covariance (MANCOVA) results showed that short-term solution-based therapy is effective on problem solving and its dimensions and interpersonal relationships among students. Therefore, a short-term solution-based approach can be used to improve interpersonal relationships and develop problem-solving skills.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Short-Term Solution-Based Therapy
  • Problem Solving
  • Interpersonal Relationships